भारतीय राज्यघटना प्रत्येक नागरिकाला माहीत असायला हवी आणि त्याची जाणीव करून दिली पाहिजे. जेणेकरुन आम्हाला आमच्या संविधानात मिळालेल्या अधिकाराचा वापर करता येईल.

वाचा आणि तुमच्या स्तरावरुन पसरवा. त्याचप्रमाणे…..

*भारतीय दंड संहिता ( Indian penal code) मधील विभागांचा अर्थ जाणून घ्या….

कलम 307 = खुनाचा प्रयत्न
कलम 302 = खुनाची शिक्षा
कलम ३७६ = बलात्कार
कलम ३९५ = दरोडा
कलम ३७७=अनैसर्गिक कृत्य
कलम 396 = दरोड्याच्या वेळी खून
कलम १२० = कट रचणे
कलम ३६५=अपहरण
कलम 201=पुरावा हटवणे
कलम 34 = सारखा हेतू
कलम ४१२=स्नॅचिंग
कलम ३७८=चोरी
कलम 141=बेकायदेशीर सभा
कलम 191=खोटे पुरावे देणे कलम ३०० = खून कलम 309=आत्महत्येचा प्रयत्न कलम ३१०=फसवणूक कलम ३१२=गर्भपात कलम 351 = प्राणघातक हल्ला कलम 354 = स्त्रीचा अपमान कलम ३६२=अपहरण कलम ४१५=फसवणूक कलम ४४५=घर तोडणे कलम ४९४ = जोडीदाराच्या हयातीत पुनर्विवाह
कलम 499 = बदनामी*
कलम 511 = आजीवन कारावासाच्या शिक्षेस पात्र गुन्हा करण्याच्या प्रयत्नासाठी शिक्षा.
कृपया शेअर करा जेणेकरून इतरांनाही ही माहिती कळू शकेल.
भारतीय दंड संहिता
किंवा
भारतीय दंड संहिता
किंवा
(D.S.P)
प्रस्तावना
विभाग – १ = संहितेचे नाव आणि व्याप्ती.*
सोपे स्पष्टीकरण
कलम – 21= लोकसेवक.
कलम ३४ – समान हेतू.
विभाग-52 = उत्तम अध्यात्म.
विभाग – 52. A = गोंधळ.
साधा अपवाद
कलम-76 चुकीमुळे झालेला गुन्हा (कायद्याने बंधनकारक).
कलम – ७९ = चुकीच्या कारणास्तव गुन्हा (कायद्याने न्याय्य).
कलम – 81 = मोठे नुकसान टाळण्यासाठी लहान नुकसान करणे हा गुन्हा नाही.
कलम – 82 = 7 वर्षांपेक्षा कमी वयाच्या मुलावर गुन्हा नाही.
कलम – 83 = 7-12 वर्षांच्या दरम्यान गुन्हा नाही (अपरिपक्व असल्यास).
कलम – 84 = वेड्यांचा कोणताही गुन्हा नाही.
कलम-85 = मद्यपान करणे गुन्हा नाही (इच्छेविरुद्ध मद्यपान).
कलम-86 = मद्यपानाचा गुन्हा (इच्छेने, ज्ञानाशिवाय)
खासगी संरक्षणाचा हक्क
कलम-96 = स्वसंरक्षणार्थ कोणताही गुन्हा नाही.
कलम – 97 = स्वत:च्या आणि दुसऱ्याच्या शरीरात, चोरी, दरोडा आणि खोडसाळपणाचा स्वसंरक्षणाचा अधिकार.
कलम – 98 = वेडे आणि लहान मुलांच्या हल्ल्यापासून स्वसंरक्षणाचा अधिकार.
कलम-99 = स्वसंरक्षणाच्या अधिकाराचे बंधन.
कलम – 100 = स्वसंरक्षणार्थ मृत्यूला कारणीभूत ठरणे (1. मृत्यू होण्याची शक्यता आहे. 2. गंभीर दुखापत होण्याची शक्यता आहे 3. बलात्कार करणे) 4. निसर्गाविरुद्ध कृती करणे – लालसा 5. गैरवर्तन करणे 6. कुठेही बंद आणि तेथून सुटका ७. अॅसिड हल्ल्यावर).
कलम – 101 = स्वसंरक्षणार्थ मृत्यूशिवाय इतर कोणतीही इजा करण्याचा अधिकार.
कलम – 102 = स्व-संरक्षणाच्या अधिकाराची सुरुवात आणि निरंतरता.
कलम – 103 = मालमत्तेच्या बचावासाठी मृत्यू ओढवण्याचा अधिकार (1. रात्रीचे ग्रह छेदणे 2. मनुष्याच्या राहण्याच्या ठिकाणी रिष्टी (अग्नी लावणे) 3. ग्रह-अतिक्रमणात)
कलम-104 = स्वसंरक्षणार्थ (मालमत्तेला) मृत्यूशिवाय इतर कोणतीही इजा करण्याचा अधिकार.
कलम-106 = स्वसंरक्षणार्थ निष्पाप व्यक्तीला इजा करण्याचा अधिकार.
गुन्हेगारी कट
कलम – 120.A = गुन्हेगारी कटाची व्याख्या (दोन किंवा अधिक व्यक्तींनी केलेली).
कलम – 120.B = गुन्हेगारी कट रचल्याबद्दल शिक्षा.
सरकार विरुद्ध गुन्हे
कलम – 121 = युद्ध, प्रयत्न, सरकार विरुद्ध प्रवृत्त.
कलम – 121.a = कलम – 121.
कलम – १२२ = सरकारच्या विरोधात करण्याच्या उद्देशाने युद्धाचा माल गोळा करणे.
कलम – १२३ = युद्धाची घटना यशस्वी करण्याच्या उद्देशाने लपवणे.
कलम – 124 = शक्तीचा कोणताही कायदेशीर वापर करण्यास भाग पाडण्याच्या किंवा वापरण्याच्या किंवा अडथळा आणण्याच्या हेतूने राष्ट्रपती, राज्यपाल इत्यादींवर हल्ला.
कलम – 124.A = देशद्रोह.
सार्वजनिक अशांततेचे गुन्हे
कलम – 141 = बेकायदेशीर सभा (पाच किंवा अधिक).
कलम – 142 = बेकायदेशीर असेंब्लीचे सदस्य असणे.
कलम – 143 = शिक्षा.
कलम – १४४ = प्राणघातक मारेकरी घेऊन मेळाव्यात सामील होणे.
कलम – 149 = बेकायदेशीर असेंब्लीचे सदस्य असणे (सामान्य हेतू असलेले).
कलम – १५१ = पाच किंवा अधिक लोकांना विखुरण्याचा आदेश दिल्यानंतरही राहणे.
कलम – 153 = कोणत्याही धर्म, वर्ग, भाषा, स्थान किंवा गटाच्या आधारावर सद्भावना बिघडविण्याचे कृत्य करणे.
कलम – 159 = दंगल (दोन किंवा अधिक लोक भांडतात आणि सार्वजनिक शांतता भंग करतात).
कलम-160 = दंगलीसाठी शिक्षा.
लोकसेवकांचे गुन्हे
कलम – १६६ = लोकसेवकांनी कोणाचेही नुकसान करण्याच्या उद्देशाने कार्यालयीन काम करू नये.
कलम – 166.A = कोणत्याही जनतेला सरकारी कामाची आवश्यकता आहे हे जाणून घेणे.
*कलम – 166.B = कोणत्याही खाजगी किंवा सरकारी रुग्णालयात पीडितेवर उपचार न करणे (गुन्हेगार केवळ संस्थेचा प्रमुख असेल).
*कलम – 177 = जो कोणी कोणत्याही सार्वजनिक सेवकाला खोटी माहिती देईल अशा लोकसेवकास ज्याला बंधन आहे.*
लोकसेवकाच्या अधिकाराचा अवमान
कलम – 182 = कोणतीही व्यक्ती दुसऱ्याचे नुकसान करण्यासाठी लोकसेवकाला खोटी माहिती देत ​​आहे.
*कलम – 186 = सरकारी कामात लोकसेवकाला अडथळा आणणे.
*कलम – 187 = जर एखाद्या सार्वजनिक सेवकाने मदत मागितल्यावर मदत दिली नाही आणि त्याला बांधील आहे.*
कलम – 188 = कोणत्याही व्यक्तीने लोकसेवकाच्या आदेशाचे पालन करू नये, जेव्हा ते काम कायदेशीररित्या केले जाते.
खोट्या पुराव्याचा गुन्हा
कलम – 201 = गुन्हेगाराचे संरक्षण करण्याच्या उद्देशाने गुन्ह्याचे पुरावे लपवणे.
कलम – 212 = गुन्हा केल्यानंतर गुन्हेगाराला जाणूनबुजून आश्रय देणे. (पती-पत्नीला लागू नाही)
कलम – 216 = गुन्हेगाराला आश्रय देणे. जेव्हा अटक किंवा दोषी ठरवण्याचा आदेश दिला जातो (पती-पत्नीला लागू नाही).
कलम-216.a = दरोडेखोरांना किंवा डाकूंना आश्रय देणे (पती-पत्नीला लागू नाही).
कलम – 223 = लोकसेवकाच्या निष्काळजीपणामुळे गुन्हेगाराची कोठडीतून सुटका.
कलम – 224 = अपराध्याला पकडले जाणे, अडवणूक करणे, पळून जाण्याचा प्रयत्न करणे.
कलम-225 = इतरांकडून गुन्हेगाराला अटक करणे, अडथळा आणणे, पळून जाण्याचा प्रयत्न करणे.
सार्वजनिक आरोग्य, सुविधा, पुण्य यावर गुन्हा
कलम – 268 = सार्वजनिक उपद्रव (कोणत्याही व्यक्तीने असे कृत्य करणे ज्यामुळे लोकसेवक, सार्वजनिक किंवा मालमत्तेला धोका, त्रास, नुकसान, अडथळा निर्माण होतो)
कलम – 269 = अशा बेकायदेशीर किंवा निष्काळजी कृत्याद्वारे संसर्ग पसरवणे.
कलम – 268 = सार्वजनिक उपद्रव (कोणतीही व्यक्ती असे कृत्य करते ज्यामुळे लोकसेवक, सार्वजनिक किंवा मालमत्तेला धोका, त्रास, नुकसान, अडथळा निर्माण होतो)
कलम – 269 = अशा बेकायदेशीर किंवा निष्काळजी कृत्याद्वारे संसर्ग पसरवणे.
कलम – 272 = विक्रीसाठी असलेल्या खाद्यपदार्थांमध्ये भेसळ करणे जाणून घेणे.

कलम – 277 = कोणताही सार्वजनिक (सार्वजनिक) जलस्रोत गलिच्छ आहे हे जाणून घेणे.
विभाग – २७८ = वातावरण प्रदूषित करणे जाणून घेणे.
कलम – 292 = अश्लील साहित्याची विक्री, आयात, निर्यात किंवा भाड्याने (सार्वजनिक हित, ऐतिहासिक, धार्मिक, वास्तू किंवा पुरातत्व विषयक)
कलम – 293 = एखाद्या तरुण व्यक्तीला (-20 वर्षे वयाच्या) कोणत्याही प्रकारे अश्लील साहित्य वितरित करणे.
धर्माशी संबंधित गुन्हे.
कलम – 295 = कोणत्याही धर्माच्या लोकांचा अपमान करण्याच्या उद्देशाने प्रार्थनास्थळाचे नुकसान करणे किंवा अपवित्र करणे.
कलम – 295.a = कोणत्याही धर्माच्या धार्मिक श्रद्धांचा अपमान करून (लेखाद्वारे, चित्राद्वारे, हावभावाने इ.) धार्मिक भावना दुखावण्याच्या हेतूने केलेले दुर्भावनापूर्ण कृत्य.
मानवी शरीरावर परिणाम करणारे गुन्हे*
कलम – 299 = गुन्हेगारी हत्या.*
कलम – ३०० = खून.*
कलम – 301 = ज्या व्यक्तीला मारण्याचा इरादा होता पण दुसर्‍याला मारायचा. तो खून असेल.
कलम 302 = खुनाची शिक्षा (मृत्यूची शिक्षा किंवा जन्मठेपेची सश्रम किंवा साधी कारावास आणि दंड).
कलम – 303 = जन्मठेप, दोषी सिद्ध, पुन्हा खून करणे. फाशीची शिक्षा.
कलम – 304 = हत्येचे प्रमाण नसून दोषी हत्या.
कलम 304. A = निष्काळजीपणामुळे मृत्यू. (दोन वर्षे कठोर किंवा साधी कारावास किंवा दंड किंवा दोन्ही)
कलम – 304. B = हुंडा मृत्यू (लग्नाच्या सात वर्षापूर्वी).
कलम 306=कोणत्याही व्यक्तीने आत्महत्या केल्यास, जो कोणी अशा आत्महत्येस प्रवृत्त करतो, तो त्यास प्रवृत्त करतो.
कलम 307 = मृत्यू घडवण्याच्या उद्देशाने मृत्यू घडवून आणण्याचा प्रयत्न (302 चे अपयश)
विभागाचा अयशस्वी प्रयत्न – 308 = 304.
दुखापत करण्याचे गुन्हे
कलम – 319 = कोणत्याही व्यक्तीला दुखापत किंवा दुखापत करणे.
कलम – 320 = कोणत्याही व्यक्तीला गंभीर दुखापत होणे (1.पुंसतवाहर 2. दृष्टी कायमचे विच्छेदन 3. श्रवण कायमचे विच्छेदन 4. कोणतेही अवयव किंवा सांधे कापून टाकणे 5. वीस दिवसांपर्यंत असह्य होणारी दुखापत 6. कोणत्याही गोष्टीचा कायमस्वरूपी लाभ अंग 7. डोक्याला गंभीर दुखापत) इ.
कलम – ३२१ = स्वेच्छेने दुखापत करणे.
कलम – ३२२ = स्वेच्छेने गंभीर दुखापत (गंभीर दुखापत)*
कलम – 323 = 321 ची शिक्षा (एक वर्ष किंवा दंड (-1000) किंवा दोन्ही).
कलम – 324 = धोकादायक किलर किंवा युद्धामुळे स्वेच्छेने दुखापत करणे.
कलम – ३२५ = ३२२ दंड (सात वर्षे आणि दंड).*
कलम – 326 = धोकादायक मारेकरी किंवा युद्धामुळे स्वेच्छेने गंभीर दुखापत करणे.
कलम – 326.a = ऍसिड इत्यादी वापरून स्वेच्छेने आंशिक किंवा गंभीर दुखापत करणे
कलम – 326.B = स्वेच्छेने ऍसिड इत्यादी वापरून दुखापत करण्याचा प्रयत्न करणे
कलम – 330 = कोणाला काहीही स्वीकारण्यास भाग पाडणे.
कलम – 332 = एक सार्वजनिक सेवक जो स्वेच्छेने त्याच्या कर्तव्याच्या कामगिरीत दुखावतो.
कलम – 333 = कोणताही सार्वजनिक सेवक जो त्याच्या कर्तव्याच्या कामगिरीत गंभीर दुखापत करतो.
कलम – ३३९ = चुकीचा अडथळा (जेथे स्वेच्छेने योग्य असेल अशा कोणत्याही मार्गाने जाण्यापासून प्रतिबंध).
कलम – 340 = कोणत्याही व्यक्तीला सक्तीने किंवा सक्तीने संमतीशिवाय ताब्यात घेणे.
कलम – 341 = कलम – 339 ची शिक्षा (एक महिना साधी कैद किंवा रु. 500 पर्यंत दंड किंवा दोन्ही).
*कलम – 342 = कलम – 340 ची शिक्षा (एक वर्ष साधी किंवा सश्रम कारावास किंवा रु. 1000 पर्यंतचा दंड किंवा दोन्ही)
कलम-350 = एखाद्या व्यक्तीवर त्याच्या संमतीशिवाय आणि स्वेच्छेने बळाचा वापर करणे (. ढकलणे. 2. चापट मारणे 2. दगड मारणे इ.).
कलम – 351 = हल्ला करणे.

संपूर्ण महाराष्ट्रातील घडामोडी व ताज्या बातम्या तसेच जॉब्स/शैक्षणिक/ चालू घडामोडीवरील वैचारिक लेख त्वरित जाणून घेण्यासाठी आमच्या व्हाट्सअँप चॅनलला Free जॉईन होण्यासाठी या लिंकला क्लीक करा

तसेच खालील वेबसाईटवर Click करा
दैनिक जागृत भारत