डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी बौद्ध धम्म, भिक्खू जीवन, आणि समाजकल्याणाबाबत आपले विचार विविध लेखनातून मांडले
डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी बौद्ध धम्म, भिक्खू जीवन, आणि समाजकल्याणाबाबत आपले विचार विविध लेखनातून मांडले आहेत. खालील पुस्तके आणि संदर्भ त्याच्या विचारांची अधिक माहिती देतात:
- “The Buddha and His Dhamma” – डॉ. आंबेडकर यांचे प्रमुख कार्य, ज्यात त्यांनी बुद्धाच्या शिकवणींवर आणि भिक्खूंच्या जीवनशैलीवर स्पष्ट मार्गदर्शन केले आहे.
- “Annihilation of Caste” – जातिप्रथेच्या विरोधातील हा ग्रंथ आंबेडकरांच्या सामाजिक दृष्टिकोनाचे उत्तम उदाहरण आहे. भिक्खूंची जीवनशैली आणि त्यांचे कर्तव्य यातून कसे प्रकट होते हे यातून समजते.
- “Revolution and Counter-Revolution in Ancient India” – यामध्ये त्यांनी प्राचीन भारतातील सामाजिक चळवळींवर प्रकाश टाकला आहे आणि बौद्ध धर्मातील भिक्खूंच्या भूमिकेवर विचार मांडले आहेत.
🚨खरा भिक्खू कोण?
परिचय
डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांना फक्त एक राजकीय विचारवंत किंवा कायदेपंडित म्हणून पाहणे चुकीचे ठरते. त्यांचा सामाजिक आणि धार्मिक विचारही अत्यंत महत्त्वाचा आहे. बौद्ध धर्मात दाखवलेल्या भिक्खू जीवनशैलीवर त्यांनी विशेष जोर दिला होता. त्यांच्या मते, खरा भिक्खू म्हणजे केवळ धर्माचा प्रचारक नसून समाजाच्या परिवर्तनाचा वाहक आहे.
भिक्खू जीवन आणि धम्माचे पालन
डॉ. आंबेडकर यांच्या विचारांनुसार, खरा भिक्खू म्हणजे असा व्यक्ती जो बुद्धाच्या धम्माचा खराखुरा अनुयायी आहे. त्याने अहिंसा, करुणा, आणि मेट्टा या तीन तत्त्वांचे पालन करणे आवश्यक आहे. भिक्खू हा केवळ उपदेशक नसून त्याचे आचरण आणि विचारसुद्धा समाजाला दिशा देणारे असले पाहिजेत. “The Buddha and His Dhamma” या त्यांच्या ग्रंथात त्यांनी भिक्खूंच्या चारित्र्याच्या अंगांवर सखोल विचार मांडले आहेत.
स्वार्थत्याग आणि समाजसेवा
बाबासाहेबांच्या मते, खरा भिक्खू तोच, जो स्वार्थत्याग करतो आणि स्वत:चा आनंद सोडून इतरांच्या कल्याणासाठी कार्य करतो. त्याच्या जीवनाचा उद्देश केवळ आत्मकल्याण नसून समाजात बदल घडवण्याचा असतो. “Annihilation of Caste” या त्यांच्या ग्रंथात, त्यांनी जातिप्रथा नष्ट करण्यासाठी आणि सामाजिक समानतेसाठी भिक्खूंनी कसे कार्य केले पाहिजे, यावर भर दिला आहे.
धम्माचा प्रचारक आणि समाजातील दुःख निवारण
बुद्धाच्या धम्माचे पालन करून खरा भिक्खू लोकांना त्यांचे दुःख कमी करण्याचा मार्ग दाखवतो. त्याने व्यक्तिगत आनंदाच्या पलीकडे जाऊन, समाजातील दुःख निवारणासाठी प्रयत्न केले पाहिजेत. भिक्खू हा लोकांच्या शारीरिक, मानसिक आणि सामाजिक कल्याणासाठी अहंकारमुक्त होऊन कार्य करतो.
निष्कर्ष
बाबासाहेबांच्या मते खरा भिक्खू म्हणजे समाजाच्या कल्याणासाठी जीवन समर्पित करणारा, बुद्धाच्या धम्मानुसार जीवन जगणारा, आणि मानवतेसाठी निःस्वार्थपणे कार्य करणारा असावा. त्याचे उद्दिष्ट केवळ आध्यात्मिक उन्नती नसून सामाजिक परिवर्तनात योगदान देणे हे आहे.
संदर्भ:
- आंबेडकर, डॉ. बाबासाहेब. “The Buddha and His Dhamma.”
- आंबेडकर, डॉ. बाबासाहेब. “Annihilation of Caste.”
- आंबेडकर, डॉ. बाबासाहेब. “Revolution and Counter-Revolution in Ancient India.”
संपूर्ण महाराष्ट्रातील घडामोडी व ताज्या बातम्या तसेच जॉब्स/शैक्षणिक/ चालू घडामोडीवरील वैचारिक लेख त्वरित जाणून घेण्यासाठी आमच्या व्हाट्सअँप चॅनलला Free जॉईन होण्यासाठी या लिंकला क्लीक करा
तसेच खालील वेबसाईटवर Click करा
दैनिक जागृत भारत
