शेतकरी आत्महत्या रोखण्यासाठी काय केलं ? औरंगाबाद खंडपीठाचा शासकीय यंत्रणांना सवाल.
छत्रपती संभाजी नगर : देशात सध्या लोकसभा 2024 चे वातावरण चालू आहे परंतु या गोंधळात लोकांच्या रोजच्या जीवनातील महत्त्वाचे प्रश्न दुर्लक्षित होतात. नेतेमंडळींच्या भाषणांमध्ये तर आजकाल एकमेकांवर टीका करण्या पलीकडे कांहीं नसते. शेती क्षेत्र, शेतकऱ्यांचा विकास, शेतकऱ्यांचं कर्ज, त्यांचं उत्पन्न, त्यांच्यासाठीच्या योजना या आणि अशा कैक विषयांवर 12 महिने काम होण गरजेचं असताना तसं होताना मात्र दिसत नाही. प्रसार माध्यमही आता शेतकऱ्यांचे प्रश्न, आत्महत्या यावर भाष्य करताना दिसत नाहीत. पण, आता मात्र या परिस्थितीवर न्यायालयानंच लक्ष घातलं असून, यंत्रणांना धारेवर धरलं आहे.
2023 मध्ये मराठवाड्यात 1 हजार 88, तर विदर्भात 1 हजार 439 शेतकरी आत्महत्या झाल्या. मागील वर्षीपेक्षा या वर्षी शेतकऱ्यांच्या आत्महत्यांत वाढ असल्याचं अहवालात नमूद केलं होतं. त्याची दखल घेत 9 फेब्रुवारी 2024 रोजी सुमोटो जनहित याचिका दाखल करून घेण्यात आली होती. मुख्य न्यायमूर्ती देवेंद्रकुमार उपाध्याय आणि न्या. अरुण पेडणेकर यांच्या पीठाने केंद्र, राज्य शासनाला नोटीस बजावण्याचे आदेश दिले होते. शिवाय केंद्र आणि राज्य सरकारला किती शेतकऱ्यांनी आत्महत्या केल्या याबाबतची माहिती ही मागवली होती. परंतु यावर समाधानकारक माहिती न सादर केल्याने न्यायालयाने शासकीय यंत्रणांवर ताशेरे ओढले आहेत.
शेतकरी आत्महत्या रोखण्यासाठी तातडीने उपाययोजना करा असे निर्देश औरंगाबाद खंडपीठाने नव्याने दिले आहेत. 2005 मध्ये उच्च न्यायालयाने शेतकरी आत्महत्या रोखण्यासाठी निर्देश दिले होते. मात्र, 17 वर्षे उलटलूनही बळीराजाच्या आत्महत्या थांबल्या नाहीत. यासाठी तातडीच्या उपाययोजना करण्याची आवश्यकता आहे, असं मत औरंगाबाद खंडपीठानं व्यक्त केलं.
जिल्हाधिकारी कार्यालयाने केलेल्या सर्वेक्षणाच्या आधारे तयार करण्यात आलेला एक अहवाल न्यायालयात सादर करण्यात आला. ज्यामध्ये शेतमालाला योग्य भाव नसल्यामुळे, उत्पादन खर्च निघत नसल्याने शेतकरी आत्महत्या होत आहेत, असा निष्कर्ष नमूद करण्यात आला.
दरम्यान, राज्याचे मुख्य सचिव, केंद्राचे कृषी विभाग सचिव, रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया, अॅग्रिकल्चर इन्शुरन्स कंपनी, संभाजीनगर, अमरावती आणि नागपूरच्या विभागीय आयुक्तांना नोटीस बजावून 16 जूनपर्यंत अहवाल सादर करण्याचे निर्देश न्यायालयाने दिले.
संपूर्ण महाराष्ट्रातील घडामोडी व ताज्या बातम्या तसेच जॉब्स/शैक्षणिक/ चालू घडामोडीवरील वैचारिक लेख त्वरित जाणून घेण्यासाठी आमच्या व्हाट्सअँप चॅनलला Free जॉईन होण्यासाठी या लिंकला क्लीक करा
तसेच खालील वेबसाईटवर Click करा
दैनिक जागृत भारत
